Suç Tipi Hakkında Genel Bilgi
Kasten öldürme suçunun temel şekli Türk Ceza Kanunu’nun 81. Maddesinde düzenlenmiştir. İlgili maddeye göre ‘’(1) Bir insanı kasten öldüren kişi, müebbet hapis cezası ile cezalandırılır.’’ Şeklinde bu suçu işleyen kişinin müebbet hapis cezası ile cezalandırılacağı ifade edilmiştir. Suçun nitelikli şekline ilişkin düzenleme ise aynı kanunun 82. Maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre;
‘’(1) Kasten öldürme suçunun;
Tasarlayarak,
Canavarca hisle veya eziyet çektirmek sureti ile,
Yangın, su baskını, tahrip, batırma veya bombalama ya da nükleer, biyolojik veya kimyasal silah kullanmak suretiyle,
Üstsoy veya altsoydan birine ya da eş veya kardeşe karşı,
Çocuğa ya da beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı,
Gebe olduğu bilinen kadına karşı,
Kişinin yerinde getirdiği kamu görevi nedeniyle,
Bir suçu gizlemek, delillerini ortadan kaldırmak veya işlenmesini kolaylaştırmak ya da yakalanmamak amacıyla,
Bir suçu işleyememekten dolayı duyduğu infialle,
Kan gütme saikiyle,
Töre saikiyle,
İşlenmesi halinde, kişi ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılır.’’
Korunan Hukuki Yarar
Kasten öldürme suçunda korunan hukuki değer, kişinin yaşama hakkıdır. İnsana ait olandeğerlerden en önemlisi olan yaşama hakkının korunması için bu fiil suç olarak TCK’ de düzenlenmiştir.
Suçun Unsurları
Maddi Unsur
Fail
Kasten öldürme suçu, fail açısından bir özellik göstermemektedir. Bu suç herkes tarafından işlenebilen bir suç tipidir. Bununla beraber bu suçun oluşabilmesi için suça konu eylemin, fail tarafından bir başka kişiye karşı işlenmesi gerekmektedir.
Mağdur
Bu suç tipinin mağduru, eylemin kendisine yöneldiği kişi yani öldürülen kişidir. Çünkü öldürme fiiliyle öldürülen kişinin yaşam hakkı ortadan kaldırılmaktadır. Öldürülen kişinin yakınları ise mağdur statüsünde olmayıp, onlar mu suçun işlenmesinden dolayı zarar gören kişilerdir.
Suçun mağdur bakımından altsoya, üstsoya, kardeşe veya eşe karşı işlenmesi halinde, fail daha ağır cezalandırılmaktadır.
Suçun Konusu
Kasten öldürme suçunun konusunu başka bir insanın yaşamı oluşturmaktadır. Bu nedenle öldürmeye yönelik hareketin öncelikle yaşayan bir insana doğru icra edilmesi gerekmektedir. İnsan yaşamının henüz başlamadığı ya da sona erdiği hallerde bu suç işlenemez. Bu sebeple henüz doğmamış bir kişi (cenin) veya eylemden önce ölmüş bir kişi bu suçun konusunu oluşturamaz.
Fiil
TCK 81’ de düzenlenen kasten öldürme suçu serbest hareketli bir suçtur. Çünkü bu suçun kanuni tanımlamasında sadece netice unsuru olan öldürmeye yer verilmiş, bu neticenin hangi eylemlerle meydana getirileceği konusunda bir düzenleme yapılmamıştır. Bu sebeple, hayatına devam eden bir insanın yaşamına son vermeye yönelen bir hareketin icrası, kasten öldürme suçunun fiil unsurunu oluşturur.
Netice
Kasten öldürme suçu neticeli bir suçtur. Türk Ceza Kanunu’nda da bu suçun oluşabilmesi için bir insanın öldürülmesi gerektiği yazılmıştır. Şüphesiz buradaki ölüm, hayatına kast edilen kişinin yaşamının doğal anlamda sona ermesidir. Mağdurun biyolojik ölümü veya beyin ölümünün gerçekleşmesi durumunda, kasten öldürme suçunun netice unsuru gerçekleşmiş olacaktır.
Manevi Unsur
Bu suçun manevi unsuru kasttır. Kast ise bir suç tipinin kanuni tanımındaki maddi unsurların bilerek ve isteyerek gerçekleştirilmesidir. Kasten öldürme suçunda ise, işlediği fiilin bir kişiyi öldürebileceğini öngörmesine rağmen, fiilini icra eden kişi kasıtlı olarak hareket etmiş olur. Burada belirtmek gerekir ki buradaki neticenin gerçekleşmiş olup olmaması kastın varlığı için önemli değildir. Kastın varlığı için suça konu eylemin ölüm neticesinin meydana getirebileceğinin öngörülmesi ve buna rağmen fiilin işlenmesi yeterli olup, neticenin fail tarafından istenmesi de ayrıca gerekli bir unsur değildir. Kast varlığı için önemli nokta, öngörülen ölüm neticesinin gerçekleşmesine yönelik hareketin icra edilmiş olmasıdır.
Kasten öldürme suçundaki failin kastı, doğrudan kast olabileceği gibi olası kast da olabilir. Bu suçun olası kastla işlenmesi durumunda suç gerçekleşmiş olur ancak failin cezasında TCK 21/2’ ye göre indirime gidilir. Fail eylemiyle bir veya birden çok insanın ölebileceğini düşünmüş bu durumu öngörmüş ve öngördüğü bu neticelerin gerçekleşmesine yönelik olarak fiilini gerçekleştirmişse burada fail doğrudan kast ile hareket etmiş olur. Buna karşı olarak, Fail yaptığı davranışın başkasını öldürebileceğini öngörmesine rağmen, öngördüğü neticenin gerçekleşmesini kabul ederek fiilini gerçekleştirmişse burada da olası kast söz konusudur. Doğrudan kast ile olası kast arasındaki temel fark, ölüm neticesinin gerçekleşmesine yönelik öngörünün/önsezinin kesin mi yoksa muhtemel mi olduğu noktasıdır. Failin gerçekleştirdiği eylem ile ölüm neticesinin gerçekleşme ihtimali günlük yaşam tecrübelerimize göre kesin ise bu noktada bu netice ister failin asıl maksadını oluştursun ya da oluşturmasın doğrudan kast söz konusudur.Buna karşılık, gerçekleştirilen fiil ile ölüm neticesini getireceği muhtemel ise bu noktada da olası kast söz konusu olacaktır.
Suçun Nitelikli Halleri
Kasten Öldürme Suçunun Tasarlayarak İşlenmesi (m. 82/1-a)
Kasten Öldürme Suçunun Canavarca Hisle veya Eziyet Çektirerek İşlenmesi (m. 82/1-b)
Kasten Öldürme Suçunun Yangın, Su Baskını, Tahrip, Batırma veya Bombalama ya da Nükleer, Biyolojik veya Kimyasal Silah Kullanmak Suretiyle İşlenmesi (m. 82/1-c)
Kasten Öldürme Suçunun Üstsoy veya Altsoydan Birine ya da Eş veya Kardeşe Karşı İşlenmiş Olması (m. 82/1-d)
Kasten Öldürme Suçunun Çocuğa ya da Beden veya Ruh Bakımından Kendisini Savunamayacak Durumda Bulunan Kişiye Karşı İşlenmesi (m. 82/1-e)
Kasten Öldürme Suçunun Gebe Olduğu Bilinen Kadına Karşı İşlenmesi (m. 82/1-f)
Kasten Öldürme Suçunun Kişinin Yerine Getirdiği Kamu Görevi Nedeniyle İşlenmesi (m. 82/1-g)
Kasten Öldürme Suçunun Bir Suçu Gizlemek, Delillerini Ortadan Kaldırmak veya İşlenmesinin Kolaylaştırmak ya da Yakalanmamak Amacıyla İşlenmesi (m. 82/1-h)
Kasten Öldürme Suçunun Bir Suçu İşleyememekten Dolayı Duyulan İnfialle İşlenmesi (m. 82/1-i)
Kasten Öldürme Suçunun Kan Gütme Saikiyle İşlenmesi (m. 82/1-j)
Kasten Öldürme Suçunun Töre Saikiyle İşlenmesi (m.82/1-k)
Kasten öldürme suçunun cezası nedir?
Kasten öldürme suçunun temel şeklinin (TCK. M. 81) cezası müebbet hapis, nitelikli hallerinin cezası ise (TCK. M. 82) ağırlaştırılmış müebbet hapistir. Bu cezaların yanında, fiili gerçekleştiren kişi hakkında belli hakları kullanmaktan yoksun bırakma (TCK. M.53) ve suçun işlenmesinde kullanılan eşya veya eşyaların ya da bu suçu işlemek için alınan/kullanılan paranın müsaderesi (TCK. M. 54,55) gibi güvenlik tedbirleri de uygulanabilecektir.